Rob Riemen de fascismeclown van Lowlands

Kom je verkwikt van vakantie, ligt daar een joekel van een apocalyptisch beeld op je te wachten. Apocalyptisch: zo schijn je tegenwoordig pessimisme in het politieke denken te moeten noemen. Wie niet kwispelend constructief met feiten jongleert, krijgt deze bijbelse molensteen om de nek.

Zelf heb ik de afgelopen jaren heel wat apocalypsen zien voorbijkomen die niet als zodanig geëtiketteerd en gegispt zijn. Van dat Europa dat in oorlog en misère zou stranden als we niet massaal ja zouden stemmen, tot hysterie over 'moslimdeportaties'en de omdoping van het kabinet Rutte tot 'Bruin 1'. Bruin voor de diarree aan fascisme, die ons met brute golfslag van duin tot hunebed zou overspoelen, menige kabinetsperiode lang.

Het Eurabia waarin de in getal groeiende of juist slinkende - iedereen hanteert eigen cijfers - moslims op de Reichstag de jihadvlag hijsen, heeft daarmee concurrentie gekregen. Altijd gehad, leert de filosofiegeschiedenis. Doembeelden zijn nu eenmaal een vitaal geestesproduct.

Nu de nieuwste joekel: 'Bij de eerste crisisverschijnselen zal de fascistische kanker opnieuw groeien als kool en langzaam maar zeker ons hele maatschappelijk lichaam gaan overwoekeren!' Aan het woord is de cultuurpessimist Rob Riemen op Lowlands.

Wellicht is dit citaat een compilatie van de beduidend grotere denkers die Riemen wel erg vrijelijk en selectief over fascisme citeert, zodat het lijkt alsof zij zich al tijdens Hitler en Mussolini zorgen maakten over Wilders. Menno ter Braak, Camus, Thomas Mann, het echtpaar Ginzburg, Fellini, zelfs Socrates en Nietzsche: allemaal gereduceerd tot de PVV. Het zou hilarisch zijn, als het niet zo sneu was, deze leuzenorgie - te vinden op de site van Riemen.

Theatraal
Ik schenk deze namedropper aandacht omdat hij doorgaat voor de intellectuele opponent van Wilders, die niet bang is de PVV fascistisch te noemen. Theatraal begon hij op Lowlands met de mededeling dat het dapper is dat hij daar mag spreken, aangezien hij door de PVV afgekeurd is. Als een kind dat oorlog speelt om daarin de verzetsheld te kunnen uithangen. Zoveel boeken ingezien en helemaal niks opgestoken van Kees de Jongen - triest geval van inbeelding.

Natuurlijk valt deze verzetsclown de PVV niet aan met feiten. Denker Riemen staat vér boven de multiculturele werkelijkheid in concreto: haar levende weefsel, haar complexe én triviale problemen. Terwijl hij in navolging van z'n gabber Socrates oproept het moeilijke op te zoeken, ten antwoord op verplatting, veegt hij zelf de complexe sociale vraagstukken die hem niet uitkomen van tafel. Degene die Wilders een leugenaar noemt, grossiert zelf in intellectueel bedrog.

Nieuwe archieffoto van Heinrich Himmler duikt op

Daarmee is de fascismevraag rond de PVV nog niet van de baan. Al was het maar omdat bij zulke discussies telkens de klacht weerklinkt dat die vergelijking 'niet mag'. Sores van hen die liever géén discussie over de relevantie en kwaliteit van de fascismevergelijking willen. Welnu, die vraag is gestrand in demagogisch fascismerelativisme. Als iedereen, al dan niet op een zeepkistje voor een provinciehuis, zijn eigen broddeldefinitie van fascisme hanteert - een karikatuur die per se wel of niet tot Wilders moet leiden - dan is serieuze discussie onmogelijk. Praktisch gezien heeft de fascismevraag, buiten de wetenschap, enkel één urgentie: preventie van catastrofes. Maar wie Hitler nodig heeft om voor de PVV te waarschuwen, benoemt abusievelijk een absoluut kwaad en opent de poort voor precies dat type geweld dat hij stelt te veroordelen. Wie zich democraat waant, zou niet moeten verzuimen deze vicieuze haatcirkel te verlaten.

Ook Riemen, redenaar van Lowlands, sluit zijn ogen voor dit euvel (dat hij anderen wel verwijt). Hooggestemd oreert hij over kunst, schoonheid, dapperheid, empathie en vrijheid. In hapklare taalbrokjes, iedere vorm van diepte en complexiteit negerend, zichzelf tegensprekend dus. Zo tovert hij uit eigen doos een apocalyptisch beeld van een gedoemd heden zonder 'absolute waarden' waarin wij slachtoffer zijn van domheid: het 'wapen van de PVV'. Feilloos weet hij wie en wat dom in Nederland is, vurig adviseert hij die domheid niet meer te kopen, te lezen, te aanschouwen. Terwijl deze verboden nog weergalmen, houdt hij zijn gehoor voor dat dit gelijk staat aan zelfstandig denken.

Het is te hopen dat deze armoede van geest niet het gemeenzame antwoord op Wilders wordt. Leuteraars, ophitsers en emotieprimaten genoeg in dit land, nu is het zaak denkers te vinden zonder smetvrees voor ruwe feiten.


Column geschreven door Nausicaa Marbe 2-9-2011